QUY LUẬT PHỦ ĐỊNH CỦA PHỦ ĐỊNH (THAM KHAO)

1. VỊ TRÍ CỦA QUY LUẬT:
+ Là một trong ba quy luật cơ bản của phép biện chứng duy vật.
+ Quy luật này chỉ ra khuynh hướng vận động phát triển của sự vật, hiện tượng, tính tất yếu của sự ra đời cái mới, mối liên hệ giữa cái cũ và cái mới.

2. PHỦ ĐỊNH BIỆN CHỨNG VÀ NHỮNG ĐẶC ĐIỂM CƠ BẢN CỦA NÓ:

* Phủ định biện chứng: là sự tự phủ định, là sự phủ định tạo tiền đề cho sự phát triển tiếp theo, cho cái mơi ra đời thay thế cái cũ.

Đặc trưng:
+ Nó là điều kiện và là nhân tố của sự phát triển
+ Nó là nhân tố liên hệ giữa cái cũ và cái mới.

* Đặc điểm của phủ định biện chứng:
+ Phủ định biện chứng là quá trình mang tính khách quan do mâu thuẫn của bản than sự vật tự quy định. Hơn nữa, phương thức phủ định sự vật cũng không tùy thuộc ý muốn của con người.
+ Phủ định biện chứng mang tính kế thừa. Trong quá trình phủ định biện chứng bao hàm trong nó những nội dung tích cực của cái bị phủ định.

3. PHỦ DỊNH CỦA PHỦ ĐỊNH. HÌNH THỨC XOÁY ỐC CỦA SỰ PHÁT TRIỂN:

* Phủ định của phủ định: là khái niệm triết học chỉ sự vận động, phát triển của sự vật hiện tượng thông qua hai lần phủ định biện chứng, sự vật dường như quay lại điểm xuất phát ban đầu nhưng cao hơn.

* Đường xoáy ốc của sự vận động và phát triển:
+ Mỗi lần phủ định là kết quả đấu tranh và chuyển hóa các mặt đối lập trong bản than sự vật giữa mặt khẳng định và mặt phủ định
+ Sự phủ định thứ nhất được thực hiện một cách căn bản sữ làm cho sự vật cũ chuyển thành cái đối lập của mình
+ Sau những lần phủ định tiếp theo, đến một lúc nào đó sẽ ra đời một sự vật mới mang nhiều đặc trưng đối lập với cái xuất phát. Như vậy về hình thức sẽ trở lại cái ban đầu, song, thực chất, không phải giống nguyên như cái cũ, mà dường như lặp lại cái cũ, nhưng trên cơ sở cao hơn.
(Ví dụ: hạt ngô (khẳng định) – cây ngô (phủ định lần 1) – bắp ngô (phủ định lần 2 – phủ định của phủ định).

Đặc điểm quan trọng nhất của sự phát triển biện chứng thông qua phủ định củ phủ định chính là sự phát triển dường như quay trở lại cái cũ nhưng trên cơ sở cao hơn.

QUY LUẬT PHỦ ĐỊNH CỦA PHỦ ĐỊNH:

Nói lên mối liên hệ, sự kế thừa đó, phủ định biện chứng không phải là sự phủ định sạch trơn, bác bỏ tất cả sự phát triển trước đó, mà là điều kiện cho sự phát triển, nó duy trì và gìn giữ nội dung tích cực của các giai đọan trước, lặp lại một số đặc điểm cơ bản của cái xuất phát, nhưng trên cơ sở mới cao hơn, do vậy sự phát triển có tính chất tiến lên, không phải theo đường thẳng, mà theo đường xoáy ốc.

4. Ý NGHĨA PHƯƠNG PHÁP LUẬN:

• Cho ta cơ sở lý luận để hiểu biết về sự ra đời của cái mới. Cái mới nhất định sẽ thay thế cái cũ, cái tiến bộ nhát định chiến thắng cái lạc hậu, cái mới ra đời từ cái cũ. Do đó cần chống thái độ phủ định sạch trơn cái cũ.
• Trong công tác chúng ta cần phát hiện ra và quý trọng cái mới, phải tin tưởng vào tương lai phát triển của cái mới, mặc dù lúc đầu nó còn yếu ớt, ít ỏi, phải ra sức bồi dưỡng, phát huy cái mới, tạo điều kiện cho nó chiến thắng cái cũ.
• Trong khi đấu tranh với cái cũ, chúng ta phải biết sàng lọc, biết giữ lấy những gì tích cực, có giá trị của cái cũ, biết cải tạo cái cũ cho phù hợp với điều kiện mới.
• Vừa phải chống lại thái độ hư vô chủ nghĩa trong khi nhìn nhận lịch sử, đánh giá quá khứ, vừa phải chống lại thái độ bảo thủ, khư khư giữ lại cả những gì đã lỗi thời cản trở bước tiễn của lịch sử.